Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2019

1.64 Ceny

1. Symbol
1.64.07
2. Temat badania
Badanie cen towarów i usług konsumpcyjnych
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego

5. Cel badania

Celem badania jest dostarczenie informacji o kształtowaniu się poziomów i dynamiki cen, o wzajemnych relacjach pomiędzy nimi, o zróżnicowaniu terytorialnym, do analiz zjawisk ekonomicznych i społecznych, obliczania dochodów gospodarstw domowych w porównywalnych warunkach cenowych, negocjacji przy zawieraniu umów, waloryzacji różnych wielkości ekonomicznych. Ponadto dostarcza informacji pomocnych przy wydawaniu decyzji sądowych, a także do obliczania przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia realnego brutto. Badanie przeprowadzane jest również na potrzeby statystyki rachunków narodowych oraz organizacji międzynarodowych.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r. poz. 644, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170),
  • ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2018 r. poz. 276, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych,
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1749/96 z dnia 9 września 1996 r. w sprawie wstępnych środków koniecznych do wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 dotyczącego zharmonizowanych wskaźników cen towarów konsumpcyjnych (Dz. Urz. WE L 229 z 10.09.1996, str. 3, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 45, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 2214/96 z dnia 20 listopada 1996 r. dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (ZWCK): przekazywanie i upowszechnianie wskaźników częściowych ZWCK (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 296 z 21.11.1996, str. 8, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 53, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1906, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 1165/98 z dnia 19 maja 1998 r. dotyczące krótkoterminowych statystyk,
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 1687/98 z dnia 20 lipca 1998 r. zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1749/96 dotyczące objęcia towarów i usług zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (Dz. Urz. WE L 214 z 31.07.1998, str. 12; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 119),
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 1688/98 z dnia 20 lipca 1998 r. zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1749/96 dotyczące geograficznego i ludnościowego zakresu zharmonizowanych wskaźników cen towarów konsumpcyjnych (Dz. Urz. WE L 214 z 31.07.1998, str. 23; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 130),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 2646/98 z dnia 9 grudnia 1998 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm traktowania taryf w zharmonizowanych wskaźnikach cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 335 z 10.12.1998, str. 30; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 136),
  • ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1617/1999 z dnia 23 lipca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm traktowania ubezpieczenia w zharmonizowanym wskaźniku cen konsumpcyjnych oraz modyfikujące rozporządzenie Komisji (WE) nr 2214/96 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 192 z 24.07.1999, str. 9; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 169),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1749/1999 z dnia 23 lipca 1999 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2214/96 dotyczące wskaźników częściowych zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (ZWCK) (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 214 z 13.08.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 171),
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 2166/1999 z dnia 8 października 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm traktowania produktów w sektorach ochrony zdrowia, edukacji i ochrony socjalnej w zharmonizowanym wskaźniku cen konsumpcyjnych (Dz. Urz. WE L 266 z 14.10.1999, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 201),
  • ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. z 2018 r. poz. 1311, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 2601/2000 z dnia 17 listopada 2000 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do określenia momentu wprowadzania cen zakupu do zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 300 z 29.11.2000, str. 14; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 264),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 2602/2000 z dnia 17 listopada 2000 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm traktowania obniżek cen w zharmonizowanym wskaźniku cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 300 z 29.11.2000, str. 16, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 266, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1920/2001 z dnia 28 września 2001 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm traktowania opłat za usługi proporcjonalnych do wartości transakcji w zharmonizowanym wskaźniku cen konsumpcyjnych i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2214/96 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 261 z 29.09.2001, str. 46, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 308),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1921/2001 z dnia 28 września 2001 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 odnośnie do minimalnych norm dla korekt zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2602/2000 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 261 z 29.09.2001, str. 49, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 311),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1708/2005 z dnia 19 października 2005 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do wspólnego okresu odniesienia dla zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2214/96 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 274 z 20.10.2005, str. 9, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 701/2006 z dnia 25 kwietnia 2006 r. ustanawiające zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do zakresu czasowego zbierania danych dotyczących cen w zharmonizowanym wskaźniku cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 122 z 09.05.2006, str. 3),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 1334/2007 z dnia 14 listopada 2007 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1749/96 w sprawie wstępnych środków koniecznych do wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 dotyczącego zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 296 z 15.11.2007, str. 22),
  • rozporządzenie Komisji (WE) nr 330/2009 z dnia 22 kwietnia 2009 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 odnośnie do minimalnych norm dla traktowania produktów sezonowych w zharmonizowanych wskaźnikach cen konsumpcyjnych (ZWCK) (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 103 z 23.04.2009, str. 6, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Komisji (UE) nr 1114/2010 z dnia 1 grudnia 2010 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do minimalnych norm jakości ważenia zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (HICP) i uchylające rozporządzenie Komisji (WE) nr 2454/97 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 316 z 02.12.2010, str. 4),
  • rozporządzenie Komisji (UE) nr 119/2013 z dnia 11 lutego 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2214/96 dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych (ZWCK): przekazywanie i upowszechnianie wskaźników częściowych ZWCK, w odniesieniu do ustalenia zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych przy stałych stawkach podatkowych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 41 z 12.02.2013, str. 1),
  • rozporządzenie Komisji (UE) 2015/2010 z dnia 11 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1708/2005 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 2494/95 w odniesieniu do wspólnego okresu odniesienia dla zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 295 z 12.11.2015, str. 1),
  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/792 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych oraz wskaźnika cen nieruchomości mieszkalnych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 135 z 24.05.2016, str. 11).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • Konwencja nr 160 Konferencji Ogólnej Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca statystyki pracy, przyjęta w Genewie dnia 25 czerwca 1985 r.,
  • decyzja Komisji z dnia 30 listopada 1998 r. wyjaśniająca załącznik A do rozporządzenia Rady (WE) nr 2223/96 w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie w odniesieniu do zasad pomiaru cen i wolumenów (notyfikowana jako dokument nr C(1998) 3685) (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.1998, str. 33; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 139).
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:

  • administracja rządowa,
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
  • odbiorcy indywidualni,
  • placówki naukowe/badawcze, szkoły wyższe (nauczyciele akademiccy i studenci),
  • przedsiębiorstwa, samorząd gospodarczy,
  • media ogólnopolskie i terenowe,
  • administracja samorządowa - województwo,
  • NBP,
  • organizacje międzynarodowe.

6. Zakres podmiotowy

Podmioty prowadzące wytypowane punkty sprzedaży detalicznej, jednostki gastronomiczne oraz jednostki świadczące usługi w wybranych rejonach badania cen, podmioty gospodarki narodowej ustalające ceny jednolite na terenie kraju lub jego części, sieci handlowe prowadzące sprzedaż detaliczną na terenie kraju. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji.

7. Zakres przedmiotowy

Ceny detaliczne. Informacje o produktach. Spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych. Poziom dochodów, wydatków, spożycia artykułów żywnościowych, wyposażenia gospodarstw domowych w przedmioty trwałego użytkowania, subiektywna ocena sytuacji materialnej gospodarstw domowych.

8. Źródła danych

Wyniki innych badań:

1.25.01 Budżety gospodarstw domowych,
1.67.05 Spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych.

9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych

Średnie poziomy cen detalicznych wybranych reprezentantów towarów i usług konsumpcyjnych, w przekrojach: kraj i województwa.
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), w przekrojach: kraj oraz grupy gospodarstw domowych na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP); regiony i województwa na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).
Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych (HICP), w przekrojach: kraj na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).
Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych bez zmian w zakresie podatków pośrednich (HICP-CT), w przekrojach: kraj na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych

Komunikaty i obwieszczenia
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (miesiąc do poprzedniego miesiąca) w w 2019 roku (Luty 2019, Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (w marcu roku bieżącego) w stosunku do marca (6 lat wstecz) (marzec 2019 roku w stosunku do marca 2013 roku) (Kwiecień 2019),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w w 2019 roku (Kwiecień 2019, Lipiec 2019, Październik 2019, Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w w 2019 roku (Kwiecień 2019, Lipiec 2019, Październik 2019, Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2019 roku (Lipiec 2019),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (we wrześniu roku bieżącego) w stosunku do września (6 lat wstecz) (we wrześniu roku 2019 w stosunku do września roku 2013) (Październik 2019),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów 2019 roku (Październik 2019),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (rok poprzedni w stosunku do roku wcześniej) w w 2019 roku (Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2019 roku (Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen konsumpcyjnych nośników energii w w 2019 roku (Styczeń 2020),
  • Komunikat Prezesa GUS w sprawie przeciętnej średniorocznej ceny detalicznej 1000 kg węgla kamiennego w 2019 roku (Styczeń 2020).
Publikacje GUS
  • Ceny w gospodarce narodowej 2019 (Grudzień 2020),
  • Biuletyn statystyczny 2019 (Luty 2019, Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Mały Rocznik Statystyczny Polski 2020 (Lipiec 2020),
  • Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2020 (Grudzień 2020),
  • Rocznik Statystyczny Województw 2020 (Grudzień 2020),
  • Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2020 (Grudzień 2020),
  • Rolnictwo w 2019 r. (Czerwiec 2020).
Informacje sygnalne
  • Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w w 2019 r. (Luty 2019, Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według województw w w 2019 r. (Maj 2019, Sierpień 2019, Listopad 2019, Luty 2020).
Internetowe bazy danych
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - System wag stosowany w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych - rocznie (Marzec 2019),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych - miesięczne (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych - miesięczne narastająco (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Ceny detaliczne niektórych towarów żywnościowych według województw - miesięcznie (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Ceny detaliczne niektórych towarów nieżywnościowych i usług konsumpcyjnych - miesięcznie (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według grup gospodarstw domowych - kwartalnie (Kwiecień 2019, Lipiec 2019, Październik 2019, Styczeń 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według województw - kwartalnie (Maj 2019, Sierpień 2019, Listopad 2019, Marzec 2020),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ceny - Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według województw - kwartalnie narastająco (Maj 2019, Sierpień 2019, Listopad 2019, Marzec 2020),
  • Bank Danych Makroekonomicznych - Wskaźniki cen - Wskaźniki cen konsumpcyjnych (Marzec 2019, Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Bank Danych Lokalnych - Ceny - Ceny detaliczne towarów i usług konsumpcyjnych - dynamika cen - dane miesięczne (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Bank Danych Lokalnych - Ceny - Ceny detaliczne - średnie ceny detaliczne - dane miesięczne (Marzec 2019, Kwiecień 2019, Maj 2019, Czerwiec 2019, Lipiec 2019, Sierpień 2019, Wrzesień 2019, Październik 2019, Listopad 2019, Grudzień 2019, Styczeń 2020),
  • Bank Danych Lokalnych - Ceny - Ceny detaliczne - średnie ceny detaliczne - dane roczne (Maj 2020),
  • Bank Danych Lokalnych - Ceny - Ceny detaliczne - wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według województw/regionów (Czerwiec 2019, Wrzesień 2019, Grudzień 2019, Marzec 2020),
  • Bank Danych Lokalnych - Ceny - Ceny detaliczne - wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według województw/regionów (Marzec 2020).