Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2021

1.01 Stan i ochrona środowiska

1. Symbol
1.01.05
2. Temat badania
Zasoby, wykorzystanie, zanieczyszczenie i ochrona wód
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Minister właściwy do spraw środowiska; Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej; Główny Inspektor Ochrony Środowiska

5. Cel badania

Celem badania jest dostarczenie informacji umożliwiających ocenę i analizę stanu zanieczyszczenia, zagrożenia i wykorzystania wód powierzchniowych, w tym wód Morza Bałtyckiego oraz podziemnych; charakterystyka gospodarki wodno-ściekowej; uzyskanie informacji na temat rozwoju poniesionych kosztów i źródeł finansowania obiektów małej retencji wodnej, uzyskanie informacji na temat działalności badawczej i kontrolnej w zakresie zanieczyszczenia wód, a także działalności kontrolnej w zakresie higieny komunalnej.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2021 r. poz. 1973),
  • ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 624, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 736).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275, z późn. zm.).
Strategie i programy, na potrzeby których dostarczane są dane:

  • Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030.
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:

  • stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
  • Sejm, Senat,
  • administracja rządowa,
  • organizacje międzynarodowe,
  • odbiorcy indywidualni,
  • placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci).

6. Zakres podmiotowy

Wody powierzchniowe i podziemne. Podmioty korzystające ze środowiska, pobierające z ujęć własnych rocznie 5000 m3 i więcej wody podziemnej albo 20000 m3 i więcej wody powierzchniowej lub odprowadzające rocznie 20000 m3 i więcej ścieków, z wyjątkiem: przedsiębiorstw wodociągowych i kanalizacyjnych, podmiotów zużywających wyłącznie wodę zakupioną od wodociągów komunalnych i jednocześnie odprowadzających ścieki wyłącznie do sieci kanalizacyjnej oraz gospodarstw rolnych (z wyłączeniem ferm przemysłowego chowu zwierząt) zużywających wodę wyłącznie na potrzeby produkcji zwierzęcej i roślinnej (w tym ogrodniczej i szklarniowej). Podmioty gospodarki narodowej, według jednostek lokalnych prowadzące gospodarkę wodną w stawach rybnych zobowiązane do uiszczania opłat za usługi wodne na potrzeby chowu lub hodowli ryb. Podmioty nadzorujące eksploatację oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich pracujących na sieci kanalizacyjnej, które oczyszczają ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, nadzorujące eksploatację oczyszczalni przemysłowych dodatkowo oczyszczających ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną. Podmioty gospodarki narodowej, posiadające obowiązek sprawozdawczy w zakresie obiektów małej retencji wodnej. Nieczystości ciekłe. Stacje zlewne. Zbiorniki bezodpływowe. Przydomowe oczyszczalnie ścieków. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna.

7. Zakres przedmiotowy

Gospodarowanie wodą. Zasoby wód podziemnych. Zaopatrzenie w wodę. Zamknięte obiegi wody. Wody powierzchniowe. Ścieki. Stawy rybne. Osady. Oczyszczalnie ścieków. Obiekty małej retencji wodnej. Monitoring wód podziemnych. Monitoring wód powierzchniowych. Monitoring jakości wody. Infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna. Nieczystości ciekłe.

8. Źródła danych

9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych

Zasoby ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych, w przekrojach: kraj, województwa; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; regiony hydrograficzne.
Źródła poboru i cele zużycia wody w gospodarce narodowej i na potrzeby ludności, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat, aglomeracje miejskie; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; region hydrograficzny.
Pobór morskich wód wewnętrznych, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat.
Zamknięte obiegi wody w zakładach, w przekrojach: kraj, województwa.
Ilość i sposób zagospodarowania wód zasolonych oraz ładunki soli w nich zawarte, w przekrojach: kraj, województwa.
Napełniane stawy rybne (powierzchnia i zużycie wody), w przekrojach: kraj, region, województwo.
Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzone do wód, kanalizacji i do ziemi, metody ich oczyszczania oraz ładunki zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny, fosfor ogólny, metale ciężkie) w ściekach wytwarzanych i odprowadzanych w ciągu roku, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina, aglomeracja miejska; PKD (dotyczy ścieków przemysłowych).
Ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe odprowadzone do wód i kanalizacji, w przekrojach: kraj, województwa.
Ilość, przepustowość i rodzaje oczyszczalni i podczyszczalni ścieków przemysłowych, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina.
Ilość, wielkość (przepustowość i równoważna liczba mieszkańców – RLM) i rodzaje oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich, pracujących na sieci kanalizacyjnej, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Kanalizacja – ilość ścieków bytowych odprowadzonych siecią, ścieki nieoczyszczone, w przekrojach: gminy.
Wodociągi - woda pobrana z ujęć (w tym z ujęć powierzchniowych), woda dostarczona gospodarstwom domowym, w przekrojach: gminy.
Rodzaje obiektów małej retencji wodnej, ich liczba, poniesione koszty i źródła finansowania oraz pojemność retencyjna, w przekrojach: kraj, województwa.
Zanieczyszczenie i tendencje zmian długookresowych, zachodzących w środowisku wodnym i w biocenozach polskich obszarów morskich. Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do Morza Bałtyckiego rzekami (substancje organiczne i biogenne, metale ciężkie), w przekrojach: rzeki, rodzaje zanieczyszczeń.
Stopień zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior metalami ciężkimi, związkami organicznymi (wielopierścieniowymi węglowodorami organicznymi, polichlorowanymi bifenylami, pestycydami chloroorganicznymi), w przekrojach: rzeki; jeziora.
Ocena stanu jednolitych części wód rzek i jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych oraz stanu jednolitych części wód podziemnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przekrojach: dorzecza; klasyfikacja stanu ekologicznego; klasyfikacja potencjału ekologicznego; ocena stanu chemicznego; ogólna ocena stanu.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich oraz oczyszczalni ścieków przemysłowych, pracujących na sieci kanalizacyjnej, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Jakość wody dostarczanej ludności do spożycia, w przekrojach: wodociągi o wydajności; dorzecza.
Nieczystości ciekłe odebrane oraz nieczystości ciekłe przekazane do stacji zlewnej, w przekrojach: źródła pochodzenia nieczystości ciekłych; kraj; makroregiony; województwa; podregiony; powiaty; gminy.
Liczba zbiorników bezodpływowych, stacji zlewnych i oczyszczalni przydomowych, w przekrojach: kraj, makroregiony, województwa, podregiony, powiaty, gminy.

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych

Publikacje GUS
  • „Ochrona środowiska 2022” (Listopad 2022),
  • „Rocznik Statystyczny Przemysłu 2022” (Grudzień 2022),
  • „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2022” (Lipiec 2022),
  • „Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2022” (Grudzień 2022),
  • „Polska w liczbach 2022” (Maj 2022),
  • „Gospodarka mieszkaniowa i infrastruktura komunalna w 2021 r.” (Listopad 2022),
  • „Rocznik Statystyczny Województw 2022” (Grudzień 2022).
Informacje sygnalne
  • „Ochrona środowiska w 2021 r.” (Czerwiec 2022).
Internetowe bazy danych
  • Strateg – System Monitorowania Rozwoju – Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa (Listopad 2022),
  • Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle (Lipiec 2022),
  • Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Komunalne oczyszczalnie ścieków (Lipiec 2022),
  • Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Zużycie wody i oczyszczalnie ścieków (Lipiec 2022),
  • Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych (Październik 2022),
  • Strateg – System Monitorowania Rozwoju – Środowisko (Październik 2022),
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Infrastruktura Komunalna i Mieszkaniowa – Wodociąg (Listopad 2022),
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Infrastruktura Komunalna i Mieszkaniowa – Kanalizacja (Listopad 2022),
  • Bazy Eurostatu i innych organizacji międzynarodowych – Baza Eurostatu – Environment and Energy – Water (Grudzień 2023).