Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2022

1.64 Ceny

1. Symbol
1.64.07
2. Temat badania
Badanie cen towarów i usług konsumpcyjnych
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego

5. Cel badania

Celem badania jest dostarczenie informacji o kształtowaniu się poziomów i dynamiki cen, o wzajemnych relacjach pomiędzy nimi, o zróżnicowaniu terytorialnym, informacji do analiz zjawisk ekonomicznych i społecznych, obliczania dochodów gospodarstw domowych w porównywalnych warunkach cenowych, negocjacji przy zawieraniu umów, waloryzacji różnych wielkości ekonomicznych. Ponadto badanie dostarcza informacji pomocnych przy wydawaniu decyzji sądowych, a także do obliczania przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia realnego brutto. Badanie jest przeprowadzane również na potrzeby statystyki rachunków narodowych oraz organizacji międzynarodowych.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70),
  • ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039),
  • ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1202, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2342, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
  • ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (Dz. U. z 2022 r. poz. 2542).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • konwencja nr 160 Konferencji Ogólnej Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca statystyki pracy, przyjęta w Genewie dnia 25 czerwca 1985 r.,
  • rozporządzenie Rady (WE) nr 1165/98 z dnia 19 maja 1998 r. dotyczące krótkoterminowych statystyk,
  • decyzja Komisji z dnia 30 listopada 1998 r. wyjaśniająca załącznik A do rozporządzenia Rady (WE) nr 2223/96 w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie w odniesieniu do zasad pomiaru cen i wolumenów (notyfikowana jako dokument nr C(1998) 3685) (Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.1998, str. 33; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 10, t. 1, str. 139),
  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/792 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych oraz wskaźnika cen nieruchomości mieszkalnych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 (Dz. Urz. UE L 135 z 24.05.2016, str. 11),
  • rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/1148 z dnia 31 lipca 2020 r. określające specyfikacje metodologiczne i techniczne zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/792 w odniesieniu do zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych oraz wskaźnika cen nieruchomości mieszkalnych (Dz. Urz. UE L 252 z 04.08.2020, str. 12).
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:

  • administracja rządowa,
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
  • organizacje międzynarodowe,
  • NBP,
  • banki, instytucje ubezpieczeniowe, instytucje finansowe,
  • media ogólnopolskie i terenowe,
  • odbiorcy indywidualni,
  • placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci),
  • przedsiębiorstwa, samorząd gospodarczy,
  • administracja samorządowa – województwo.

6. Zakres podmiotowy

Podmioty prowadzące wytypowane punkty sprzedaży detalicznej, jednostki gastronomiczne oraz jednostki świadczące usługi w wybranych rejonach badania cen, podmioty gospodarki narodowej ustalające ceny jednolite na terenie kraju lub jego części. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Sieci handlowe prowadzące sprzedaż detaliczną na terenie kraju, koncerny paliwowe.

7. Zakres przedmiotowy

Ceny detaliczne. Informacje o produktach. Spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych. Poziom dochodów, wydatków, spożycia artykułów żywnościowych, wyposażenia gospodarstw domowych w przedmioty trwałego użytkowania, subiektywna ocena sytuacji materialnej gospodarstw domowych.

8. Źródła danych

Wyniki innych badań:

1.25.01 Budżety gospodarstw domowych,
1.67.05 Spożycie indywidualne w gospodarstwach domowych.

9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), w przekrojach: kraj oraz grupy gospodarstw domowych na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).
Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych (HICP), w przekrojach: kraj na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).
Zharmonizowane wskaźniki cen konsumpcyjnych bez zmian w zakresie podatków pośrednich (HICP-CT), w przekrojach: kraj na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).
Informacje dot. kategorii cen administrowanych (HICP-AP), w przekrojach: kraj na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu (ECOICOP).

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych

Komunikaty i obwieszczenia
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2022 r.” (Kwiecień 2022, Lipiec 2022, Październik 2022, Styczeń 2023),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w 2022 r.” (Kwiecień 2022, Lipiec 2022, Październik 2022, Styczeń 2023),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (w marcu roku bieżącego) w stosunku do marca (6 lat wstecz) w marcu 2022 r. w stosunku do marca 2016 r.” (Kwiecień 2022),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu w 2022 r.” (Lipiec 2022),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów 2022 r.” (Październik 2022),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (we wrześniu roku bieżącego) w stosunku do września (6 lat wstecz) we wrześniu 2022 r. w stosunku do września 2016 r.” (Październik 2022),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem (rok poprzedni w stosunku do roku wcześniej) w 2022 r.” (Styczeń 2023),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2022 r.” (Styczeń 2023),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie średniorocznego wskaźnika cen konsumpcyjnych nośników energii w 2022 r.” (Styczeń 2023),
  • „Komunikat Prezesa GUS w sprawie przeciętnej średniorocznej ceny detalicznej 1000 kg węgla kamiennego w 2022 r.” (Styczeń 2023).
Publikacje GUS
  • „Biuletyn statystyczny 2022” (Luty 2022, Marzec 2022, Kwiecień 2022, Maj 2022, Czerwiec 2022, Lipiec 2022, Sierpień 2022, Wrzesień 2022, Październik 2022, Listopad 2022, Grudzień 2022, Styczeń 2023),
  • „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2023” (Lipiec 2023),
  • „Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2023” (Grudzień 2023),
  • „Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2023” (Grudzień 2023).
Informacje sygnalne
  • „Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2022 r. (miesięcznie)” (Luty 2022, Marzec 2022, Kwiecień 2022, Maj 2022, Czerwiec 2022, Lipiec 2022, Sierpień 2022, Wrzesień 2022, Październik 2022, Listopad 2022, Grudzień 2022, Styczeń 2023).
Internetowe bazy danych
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ceny – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych – miesięczne (Marzec 2022, Kwiecień 2022, Maj 2022, Czerwiec 2022, Lipiec 2022, Sierpień 2022, Wrzesień 2022, Październik 2022, Listopad 2022, Grudzień 2022, Styczeń 2023),
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ceny – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych – miesięczne narastająco (Marzec 2022, Kwiecień 2022, Maj 2022, Czerwiec 2022, Lipiec 2022, Sierpień 2022, Wrzesień 2022, Październik 2022, Listopad 2022, Grudzień 2022, Styczeń 2023),
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ceny – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych według grup gospodarstw domowych – kwartalnie (Kwiecień 2022, Lipiec 2022, Październik 2022, Styczeń 2023),
  • Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ceny – System wag stosowany w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych – rocznie (Marzec 2022),
  • Bank Danych Lokalnych – Ceny – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych (Marzec 2023),
  • Bank Danych Lokalnych – Ceny – Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (dane kwartalne) (Czerwiec 2022, Wrzesień 2022, Grudzień 2022, Marzec 2023),
  • Bank Danych Makroekonomicznych – Wskaźniki cen – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych – miesięczne (Marzec 2022, Kwiecień 2022, Maj 2022, Czerwiec 2022, Lipiec 2022, Sierpień 2022, Wrzesień 2022, Październik 2022, Listopad 2022, Grudzień 2022, Styczeń 2023),
  • Bank Danych Makroekonomicznych – Wskaźniki cen – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych – kwartalne (Kwiecień 2022, Lipiec 2022, Październik 2022, Styczeń 2023),
  • Bank Danych Makroekonomicznych – Wskaźniki cen – Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych – roczne (Styczeń 2023),
  • Bank Danych Makroekonomicznych – Wskaźniki cen – Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) — roczne (Styczeń 2023).