Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2020
1.01 Stan i ochrona środowiska
1. Symbol
1.01.07
2. Temat badania
Ochrona przyrody, krajobrazu i różnorodności biologicznej
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Minister właściwy do spraw środowiska; Główny Inspektor Ochrony Środowiska; Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska
5. Cel badania
Celem badania jest dostarczenie informacji dotyczących form ochrony przyrody, terenów zieleni, żywych zasobów przyrody (flory i fauny), międzynarodowego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem oraz o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2176, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2019 r. poz. 706, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282, z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie centralnego rejestru form ochrony przyrody (Dz. U. poz. 1080),
- rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. poz. 661, z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. poz. 533).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzona w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. (Dz. U. z 1991 r. poz. 112, z późn. zm.),
- dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.),
- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7, z późn. zm.).
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:
- organizacje międzynarodowe,
- odbiorcy indywidualni,
- Sejm, Senat,
- stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
- administracja rządowa,
- Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
- placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci).
6. Zakres podmiotowy
Zasoby przyrody, formy ochrony przyrody i ochrona różnorodności biologicznej.
7. Zakres przedmiotowy
Konwencja CITES. Organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO). Stan pszczelarstwa. Monitoring przyrody. Parki i ogrody historyczne. Zwierzęta chronione. Tereny zieleni. Rodzinne ogrody działkowe. Ogrody zoologiczne. Ogrody botaniczne. Formy ochrony przyrody.
8. Źródła danych
- Zestawy danych Głównego Urzędu Statystycznego (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- OS-7 - sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu,
- SG-01 - statystyka gminy: leśnictwo i ochrona środowiska,
- Załącznik do sprawozdania M-01 - zasoby mieszkaniowe, zieleń osiedlowa,
- ZOŚ-7 - zestawienie tabelaryczne "Rodzinne ogrody działkowe",
- ZOŚ-8 - zestawienie tabelaryczne "Stan pszczelarstwa w Polsce",
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Ministerstwa Finansów (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Ministerstwa Klimatu i Środowiska (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- dane dotyczące wydanych decyzji przez Ministra Klimatu i Środowiska na uwolnienie GMO do środowiska, na zamknięte użycie organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) oraz na zamknięte użycie mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMM),
- dane dotyczące wydanych zezwoleń na import i (re)eksport określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt,
- dane o parkach narodowych,
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- dane dotyczące obszarów Natura 2000,
- dane dotyczące centralnego rejestru form ochrony przyrody,
- dane dotyczące wybranych gatunków zwierząt chronionych,
- dane dotyczące wydanych zezwoleń na redukcję zwierząt chronionych (kręgowce),
- dane dotyczące szkód wyrządzanych przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową,
- dane dotyczące ogrodów botanicznych i zoologicznych,
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Narodowego Instytutu Dziedzictwa (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków narodowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; parki narodowe - imiennie; kategoria użytkowania gruntów; kategoria ochronności.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów rezerwatów przyrody, w przekrojach: kraj, województwa; rodzaje rezerwatów przyrody; kategoria użytkowania gruntów.
Stan powierzchni obszarów Natura 2000, w przekrojach: kraj, województwa; obszary specjalnej ochrony ptaków (SOO) - imiennie; specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) - imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa; parki krajobrazowe - imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów obszarów chronionego krajobrazu, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; obszary chronionego krajobrazu - imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy.
Stan ilościowy pomników przyrody, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; rodzaje pomników przyrody.
Stan ilościowy i powierzchni terenów zieleni w miastach i wsiach, w przekrojach: kraj, województwa, gminy, miasta; rodzaje terenów zieleni.
Stan ilościowy i powierzchni ogrodów botanicznych i zoologicznych, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych, w przekrojach: kraj, województwa.
Stan ilościowy importowanych i eksportowanych określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt, w przekrojach: grupy systematyczne lub rodziny określone w CITES, kraj.
Stan ilościowy eksperymentalnie uwolnionych do środowiska oraz w zamkniętym użyciu organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO), w przekrojach: organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) - imiennie, kraj, województwa.
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych krajobrazu rolniczego i pospolitych ptaków leśnych, w przekrojach: kraj; wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI-Farmland Bird Index); wskaźnik liczebności pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Stan pszczelarstwa, w przekrojach: kraj; przynależność pszczelarzy i rodzin pszczelich (zrzeszony/-a, niezrzeszony/-a); wielkość pasieki.
Stan ochrony gatunkowej zwierząt (w tym wydane pozwolenia na ich redukcję oraz szkody przez nie wyrządzone), w przekrojach: zwierzęta objęte ochroną - imiennie, kraj, województwa.
Stan różnorodności biologicznej, w przekrojach: kraj, wybrane grupy systematyczne roślin i zwierząt.
Stan ilościowy obszarów Ramsar i rezerwatów Biosfery w Polsce, w przekrojach: kraj; obszary Ramsar - imiennie; rezerwaty Biosfery - imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów rezerwatów przyrody, w przekrojach: kraj, województwa; rodzaje rezerwatów przyrody; kategoria użytkowania gruntów.
Stan powierzchni obszarów Natura 2000, w przekrojach: kraj, województwa; obszary specjalnej ochrony ptaków (SOO) - imiennie; specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) - imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa; parki krajobrazowe - imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów obszarów chronionego krajobrazu, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; obszary chronionego krajobrazu - imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy.
Stan ilościowy pomników przyrody, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; rodzaje pomników przyrody.
Stan ilościowy i powierzchni terenów zieleni w miastach i wsiach, w przekrojach: kraj, województwa, gminy, miasta; rodzaje terenów zieleni.
Stan ilościowy i powierzchni ogrodów botanicznych i zoologicznych, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych, w przekrojach: kraj, województwa.
Stan ilościowy importowanych i eksportowanych określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt, w przekrojach: grupy systematyczne lub rodziny określone w CITES, kraj.
Stan ilościowy eksperymentalnie uwolnionych do środowiska oraz w zamkniętym użyciu organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO), w przekrojach: organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) - imiennie, kraj, województwa.
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych krajobrazu rolniczego i pospolitych ptaków leśnych, w przekrojach: kraj; wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI-Farmland Bird Index); wskaźnik liczebności pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Stan pszczelarstwa, w przekrojach: kraj; przynależność pszczelarzy i rodzin pszczelich (zrzeszony/-a, niezrzeszony/-a); wielkość pasieki.
Stan ochrony gatunkowej zwierząt (w tym wydane pozwolenia na ich redukcję oraz szkody przez nie wyrządzone), w przekrojach: zwierzęta objęte ochroną - imiennie, kraj, województwa.
Stan różnorodności biologicznej, w przekrojach: kraj, wybrane grupy systematyczne roślin i zwierząt.
Stan ilościowy obszarów Ramsar i rezerwatów Biosfery w Polsce, w przekrojach: kraj; obszary Ramsar - imiennie; rezerwaty Biosfery - imiennie.
10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych
Publikacje GUS
- Ochrona środowiska 2021 (Listopad 2021),
- Turystyka w 2020 r. (Czerwiec 2021),
- Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2021 (Grudzień 2021),
- Mały Rocznik Statystyczny Polski 2021 (Lipiec 2021),
- Regiony Polski 2021 (Sierpień 2021),
- Polska w liczbach 2021 (Maj 2021),
- Rocznik Statystyczny Leśnictwa 2021 (Listopad 2021),
- Rocznik Statystyczny Województw 2021 (Grudzień 2021),
- Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2021 (Grudzień 2021).
- Ochrona środowiska w 2020 r. (Czerwiec 2021).
- Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej (Październik 2021),
- Bazy Eurostatu i innych organizacji międzynarodowych - Baza Eurostatu - Environment - Biodiversity (Grudzień 2022),
- Strateg - System Monitorowania Rozwoju - Środowisko (Październik 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ochrona Przyrody - Podstawowe dane o obszarach objętych formami ochrony przyrody (z wyjątkiem obszarów Natura 2000) (Sierpień 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ochrona Przyrody - Parki narodowe (Sierpień 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ochrona Przyrody - Rezerwaty przyrody (Sierpień 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Ochrona Przyrody - Obszary Natura 2000 (Sierpień 2021).