Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2022
1.01 Stan i ochrona środowiska
1. Symbol
1.01.07
2. Temat badania
Ochrona przyrody, krajobrazu i różnorodności biologicznej
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Główny Inspektor Ochrony Środowiska; Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska; Minister właściwy do spraw środowiska
5. Cel badania
Celem badania jest dostarczenie informacji dotyczących form ochrony przyrody, terenów zieleni, żywych zasobów przyrody (flory i fauny), międzynarodowego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem oraz o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1073),
- ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2022 r. poz. 546),
- ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie centralnego rejestru form ochrony przyrody (Dz. U. poz. 1080),
- rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2021 r. poz. 56),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. poz. 533).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzona w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. (Dz. U. z 1991 r. poz. 112, z późn. zm.),
- dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.),
- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7, z późn. zm.).
Strategie i programy, na potrzeby których dostarczane są dane:
- Polityka ekologiczna państwa 2030 – strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej,
- Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030.
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:
- organizacje międzynarodowe,
- odbiorcy indywidualni,
- Sejm, Senat,
- stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
- administracja rządowa,
- Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
- placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci).
6. Zakres podmiotowy
Zasoby przyrody, formy ochrony przyrody i ochrona różnorodności biologicznej.
7. Zakres przedmiotowy
Formy ochrony przyrody. Tereny zieleni. Rodzinne ogrody działkowe. Stan pszczelarstwa. Konwencja CITES. Organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO). Zwierzęta chronione. Ogrody botaniczne. Ogrody zoologiczne. Monitoring przyrody. Parki i ogrody historyczne.
8. Źródła danych
- Zestawy danych Głównego Urzędu Statystycznego (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
- OS-7 – sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu
- SG-01 – statystyka gminy: leśnictwo i ochrona środowiska
- Załącznik do sprawozdania M-01 – zasoby mieszkaniowe, zieleń osiedlowa
- ZOŚ-7 – zestawienie tabelaryczne „Rodzinne ogrody działkowe”
- ZOŚ-8 – zestawienie tabelaryczne „Stan pszczelarstwa w Polsce”
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Ministerstwa Finansów (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Ministerstwa Klimatu i Środowiska (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
- dane dotyczące wydanych decyzji przez Ministra Klimatu i Środowiska na uwolnienie GMO do środowiska, na zamknięte użycie organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) oraz na zamknięte użycie mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMM)
- dane dotyczące wydanych zezwoleń na import i (re)eksport określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt
- dane o parkach narodowych
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
- dane dotyczące obszarów Natura 2000
- dane dotyczące centralnego rejestru form ochrony przyrody
- dane dotyczące wybranych gatunków zwierząt chronionych
- dane dotyczące wydanych zezwoleń na redukcję zwierząt chronionych (kręgowce)
- dane dotyczące szkód wyrządzanych przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową
- dane dotyczące ogrodów botanicznych i zoologicznych
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Narodowego Instytutu Dziedzictwa (opisane w cz. II. informacje o przekazywanych danych):
9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków narodowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; parki narodowe – imiennie; kategoria użytkowania gruntów; kategoria ochronności.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów rezerwatów przyrody, w przekrojach: kraj, województwa; rodzaje rezerwatów przyrody; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa; parki krajobrazowe – imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów obszarów chronionego krajobrazu, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; obszary chronionego krajobrazu – imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan powierzchni obszarów Natura 2000, w przekrojach: kraj, województwa; obszary specjalnej ochrony ptaków (SOO) – imiennie; specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) – imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy.
Stan ilościowy pomników przyrody, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; rodzaje pomników przyrody.
Stan ilościowy i powierzchni terenów zieleni w miastach i wsiach, w przekrojach: kraj, województwa, gminy, miasta; rodzaje terenów zieleni.
Stan ilościowy i powierzchni ogrodów botanicznych i zoologicznych, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych, w przekrojach: kraj, województwa.
Stan ilościowy importowanych i eksportowanych określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt, w przekrojach: grupy systematyczne lub rodziny określone w CITES, kraj.
Stan ilościowy organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) eksperymentalnie uwolnionych do środowiska oraz w zamkniętym użyciu, w przekrojach: organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) – imiennie, kraj, województwa.
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych krajobrazu rolniczego i pospolitych ptaków leśnych, w przekrojach: kraj; wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI – Farmland Bird Index); wskaźnik liczebności pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Stan pszczelarstwa, w przekrojach: kraj; przynależność pszczelarzy i rodzin pszczelich – zrzeszony(-na), niezrzeszony(-na); wielkość pasieki.
Stan ochrony gatunkowej zwierząt (w tym wydane pozwolenia na ich redukcję oraz szkody przez nie wyrządzone), w przekrojach: zwierzęta objęte ochroną – imiennie, kraj, województwa.
Stan różnorodności biologicznej, w przekrojach: kraj, wybrane grupy systematyczne roślin i zwierząt.
Stan ilościowy obszarów Ramsar i rezerwatów biosfery w Polsce, w przekrojach: kraj; obszary Ramsar – imiennie; rezerwaty biosfery – imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów rezerwatów przyrody, w przekrojach: kraj, województwa; rodzaje rezerwatów przyrody; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa; parki krajobrazowe – imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów obszarów chronionego krajobrazu, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; obszary chronionego krajobrazu – imiennie; kategoria użytkowania gruntów.
Stan powierzchni obszarów Natura 2000, w przekrojach: kraj, województwa; obszary specjalnej ochrony ptaków (SOO) – imiennie; specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) – imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w przekrojach: kraj, województwa, gminy.
Stan ilościowy pomników przyrody, w przekrojach: kraj, województwa, gminy; rodzaje pomników przyrody.
Stan ilościowy i powierzchni terenów zieleni w miastach i wsiach, w przekrojach: kraj, województwa, gminy, miasta; rodzaje terenów zieleni.
Stan ilościowy i powierzchni ogrodów botanicznych i zoologicznych, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych, w przekrojach: kraj, województwa.
Stan ilościowy importowanych i eksportowanych określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt, w przekrojach: grupy systematyczne lub rodziny określone w CITES, kraj.
Stan ilościowy organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) eksperymentalnie uwolnionych do środowiska oraz w zamkniętym użyciu, w przekrojach: organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) – imiennie, kraj, województwa.
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych krajobrazu rolniczego i pospolitych ptaków leśnych, w przekrojach: kraj; wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI – Farmland Bird Index); wskaźnik liczebności pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Stan pszczelarstwa, w przekrojach: kraj; przynależność pszczelarzy i rodzin pszczelich – zrzeszony(-na), niezrzeszony(-na); wielkość pasieki.
Stan ochrony gatunkowej zwierząt (w tym wydane pozwolenia na ich redukcję oraz szkody przez nie wyrządzone), w przekrojach: zwierzęta objęte ochroną – imiennie, kraj, województwa.
Stan różnorodności biologicznej, w przekrojach: kraj, wybrane grupy systematyczne roślin i zwierząt.
Stan ilościowy obszarów Ramsar i rezerwatów biosfery w Polsce, w przekrojach: kraj; obszary Ramsar – imiennie; rezerwaty biosfery – imiennie.
10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych
Publikacje GUS
- „Ochrona środowiska 2023” (Listopad 2023),
- „Turystyka w 2022 r.” (Czerwiec 2023),
- „Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2023” (Grudzień 2023),
- „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2023” (Lipiec 2023),
- „Regiony Polski 2023” (Sierpień 2023),
- „Polska w liczbach 2023” (Maj 2023),
- „Rocznik Statystyczny Leśnictwa 2023” (Listopad 2023),
- „Rocznik Statystyczny Województw 2023” (Grudzień 2023),
- „Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2023” (Grudzień 2023).
- „Ochrona środowiska w 2022 r.” (Czerwiec 2023).
- Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej (Październik 2023),
- Strateg – System Monitorowania Rozwoju – Środowisko (Październik 2023),
- Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ochrona Przyrody – Parki narodowe (Wrzesień 2023),
- Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ochrona Przyrody – Rezerwaty przyrody (Wrzesień 2023),
- Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ochrona Przyrody – Obszary Natura 2000 (Wrzesień 2023),
- Dziedzinowa baza wiedzy – DBW Ochrona Przyrody – Podstawowe dane o obszarach objętych formami ochrony przyrody (z wyjątkiem obszarów Natura 2000) (Wrzesień 2023).