Archiwum — badania ankietowe

Szanowni Państwo,

Statystyka publiczna od wielu lat gości w Państwa domach. Z jej badań korzystają nie tylko organy państwa, przedsiębiorcy, studenci i uczniowie, ale też ogół społeczeństwa. Każdy z nas poszukuje informacji o swoim kraju, województwie, regionie, czy miejscowości. To, co się dzieje w społeczeństwie pokazują nie tylko spisy powszechne, ale również systematycznie prowadzone badania w zakresie gospodarstw domowych i ludzi je tworzących oraz gospodarstwa rolne.

Dzieje się tak również za sprawą ankieterów statystycznych, których udział w procesie realizacji badania jest kluczowy. Podstawowym zadaniem ankietera statystycznego jest realizacja badań w losowo wybranych gospodarstwach domowych, sprawne przeprowadzenie wywiadu oraz zebranie kompletnych i rzetelnych informacji.

Tak zgromadzone dane służą do różnych analiz, na ich podstawie opracowywane są publikacje dotyczące różnorodnych dziedzin życia. Dane te stanowią również podstawę do podejmowania strategicznych decyzji ekonomicznych, społecznych i administracyjnych na niemal wszystkich szczeblach zarządzania (od struktur lokalnych po centralne).

Wyniki analiz prowadzonych w oparciu o zrealizowane badania są prezentowane w ogólnie dostępnych publikacjach Głównego Urzędu Statystycznego oraz Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat). Publikacje te dla Państwa wygody mają formę elektroniczną i papierową. Wiele z nich możecie Państwo znaleźć na stronie GUS www.stat.gov.pl

Pragnąc kontynuować podjętą misję w zakresie badań ankietowych, Główny Urząd Statystyczny zwraca się do Państwa z prośbą o udział w badaniach statystyki publicznej. Państwa przychylność wobec ankieterów statystycznych, czas im poświęcony, zapewnią wysoką jakość uzyskanych danych statystycznych.

Badania ankietowe realizowane z udziałem ankieterów statystyki publicznej (w roku 2017)

  1. Jak badania są realizowane?
  2. Techniki realizacji badań
  3. Kim jest ankieter statystyczny?
  4. Jak można potwierdzić tożsamość ankietera?
  5. Rola rzeczoznawcy w badaniach statystycznych.
  6. Poufność danych.
  7. Gdzie można znaleźć wyniki badań?
  8. Wykaz badań ankietowych realizowanych w 2017 r. wraz z harmonogramem badań

1. Jak badania są realizowane?

Badania ankietowe – rozumiane jako badania realizowane przez ankieterów statystyki publicznej - to badania prowadzone w gospodarstwach domowych/rolnych na terenie całego kraju, czy w punktach sprzedaży detalicznej w oparciu o obowiązującą listę reprezentantów towarów i usług. Realizację badań w poszczególnych województwach koordynują wojewódzkie urzędy statystyczne, a wylosowane do badania mieszkania/gospodarstwa odwiedzają przedstawiciele lokalnej sieci ankieterów statystycznych.

Badania ankietowe są badaniami reprezentacyjnymi, co oznacza, że badana jest jakaś część gospodarstw domowych czy rolnych reprezentujących całą zbiorowość gospodarstw w Polsce.

Gospodarstwa domowe/rolne dobierane są do badania w drodze losowania. Zbiór wylosowanych gospodarstw nazywany jest próbą do badania.

Ze względu na częstotliwość przeprowadzania badania wyróżnia się:

  1. badania stałe – realizowane w sposób ciągły, bez przerwy, np. badanie aktywności ekonomicznej ludności, badanie pogłowia bydła, owiec i drobiu oraz produkcji zwierzęcej, użytkowanie gruntów, badanie cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych
  2. badania cykliczne – realizowane systematycznie, ponieważ istnieje potrzeba ciągłej obserwacji podstawowych dziedzin, procesów i zjawisk społeczno – gospodarczych; badania te są powtarzane cyklicznie w określonych odstępach czasu, np. badanie dotyczące kształcenia dorosłych, uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej, czy badanie zużycia paliw i energii w gospodarstwach domowych
  3. badania jednorazowe (ad hoc) – realizowane w miarę potrzeb zbierania danych statystycznych o dziedzinie, zjawisku lub procesie, których statystyczna obserwacja cykliczna nie jest konieczna lub możliwa, np. Europejskie badanie zdrowia i integracji społecznej (ZIS).

Wykaz wszystkich badań przewidzianych do realizacji w danym roku kalendarzowym umieszczony jest w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej (PBSSP), który jest uaktualniany corocznie, w miarę potrzeb odbiorców danych statystycznych.


2. Techniki realizacji badań

Badania ankietowe realizowane są za pomocą kilku technik:
CAPI - (od ang. Computer-Assisted Personal Interviewing)

Jest to wywiad osobisty ze wspomaganiem komputerowym. Bezpośredniemu kontaktowi ankietera z respondentem towarzyszy urządzenie przenośne, zaopatrzone w specjalistyczne oprogramowanie, wspomagające realizację wywiadu.

PAPI – (od ang. Paper and Pencil Interviewing)

Technika ta polega na przeprowadzeniu przez ankietera wywiadu z respondentem przy wykorzystaniu papierowego kwestionariusza.

CATI - (od ang. Computer-Assisted Telephone Interviewing)

To wywiad telefoniczny ze wspomaganiem komputerowym. Pozyskiwanie informacji od respondentów, odbywa się za pośrednictwem łączy telefonicznych i przy wykorzystaniu specjalistycznego oprogramowania komputerowego.

CAWI/CAII - (od ang. Computer-Assisted Web/Internet Interviewing)

Technika badawcza, w której ankieta internetowa nadzorowana jest przez system komputerowy. Pytania kwestionariuszowe pobierane są ze strony internetowej organizatora badania i przekazywane za pośrednictwem sieci do dowolnego punktu, w którym znajduje się respondent wraz z komputerem podłączonym do Internetu. Osoba badana w systemie CAWI/CAII, samodzielnie lub w asyście ankietera, odczytuje z ekranu treść pytań i udziela odpowiedzi, które rejestrowane są na docelowym serwerze. W roku 2012 technika ta została zastosowana pilotażowo w badaniu budżetów gospodarstw domowych.


3. Kim jest ankieter statystyczny?

Ankieter statystyki publicznej nie jest dla respondenta osobą anonimową. Jest on pracownikiem urzędu statystycznego znajdującego się na terenie danego województwa. Większość badań realizowana jest przez ankieterów „stałych”, dla których jest to jedyne zajęcie w ramach obowiązków służbowych. Czasem jednak - przy dużym obciążeniu badaniami - istnieje konieczność zasilenia sieci ankieterów stałych tak zwanymi ankieterami „uzupełniającymi”. Są to pracownicy urzędów statystycznych, którzy główne obowiązki służbowe wykonują na miejscu i w razie potrzeby zostają oddelegowani do pracy w terenie.

Coraz częściej badania realizowane są za pośrednictwem łączy telefonicznych. W takich przypadkach z respondentem wywiad przeprowadzają „teleankieterzy”.


4. Jak można potwierdzić tożsamość ankietera?

Każdy ankieter posiada legitymację służbową oraz upoważnienie do prowadzenia badań ankietowych zapisanych w Programie Badań Statystycznych Statystyki Publicznej (PBSSP) na dany rok. Wydaje się legitymację zarówno dla ankietera stałego jak i ankietera uzupełniającego.




Wzór legitymacji ankietera stałego

Wzór legitymacji ankietera stałego



Wzór legitymacji ankietera uzupełniającego

Wzór legitymacji ankietera uzupełniającego

Wzór legitymacji ankietera uzupełniającego



Weryfikacji tożsamości ankietera można również dokonać dzwoniąc do właściwego urzędu statystycznego. Podstawowych informacji o prowadzonych aktualnie badaniach ankietowych i ankieterach statystycznych realizujących te badania mogą Państwo uzyskać, dzwoniąc pod numery telefonów zamieszczone pod poniższym linkiem.


5. Rola rzeczoznawcy w badaniach statystycznych

Badania statystyczne rolnictwa dotyczą ocen poszczególnych elementów produkcji „będącej w toku” i wymagają dużej wiedzy specjalistycznej. Znaczna część informacji budowana jest na podstawie ocen ekspertów terenowych (rzeczoznawców gminnych, wojewódzkich i szczebla centralnego) oraz aktualnych informacji o bieżącej sytuacji w rolnictwie. Rzeczoznawcy wszystkich szczebli współpracujący z GUS posiadają szeroką wiedzę rolniczą i wieloletnie doświadczenie. Rzeczoznawcy gminni i wojewódzcy rekrutują się przede wszystkim z Ośrodków Doradztwa Rolniczego oraz urzędów miast/gmin, są osobami charakteryzującymi się także zaufaniem społecznym na terenie, na którym prowadzą swoje obserwacje i dokonują szacunków. Rzeczoznawcami szczebla centralnego są pracownicy jednostek naukowo-badawczych, członkowie organizacji rolniczych oraz rolnicy (plantatorzy) będący bezpośrednio zaangażowani w działalność rolniczą lub mający bliski z nią kontakt.

Rzeczoznawcy gminni i wojewódzcy dokonują w ciągu okresu wegetacyjnego obserwacji stanu upraw i na tej podstawie, w terminach określonych w Programie Badań Statystycznych Statystyki Publicznej (PBSSP), dokonują okresowych ocen stanów upraw rolnych i ogrodniczych (wiosenna, jesienna) oraz ocen dotyczących produkcji ważniejszych upraw rolnych i ogrodniczych (powierzchnia, plony). Rzeczoznawcy wojewódzcy prowadzą także „Notatnik do prowadzenia ocen produkcji rolniczej w województwie”, w którym dodatkowo przedstawiają niektóre informacje dotyczące produkcji zwierzęcej.

Ekspertyzy rzeczoznawców centralnych sporządzane są na podstawie obserwacji i ocen własnych rzeczoznawców oraz wyników badań i doświadczeń placówek naukowo-badawczych z uwzględnieniem analizy warunków agrometeorologicznych w ciągu roku i uwarunkowań rynkowych.

Szacunki rzeczoznawców w połączeniu z wynikami badań reprezentacyjnych oraz sprawozdawczości, pozwalają uzyskać wysokiej jakości, obiektywne dane z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej. Wyniki badań, prognoz i szacunków wspartych wiedzą ekspercką doradców i naukowców w obszarze rolnictwa, są udostępniane w postaci informacji sygnalnych oraz są przekazywane do organizacji międzynarodowych (FAO, Eurostat).


6. Poufność danych

Dla dobra interesów publicznych i prywatnych GUS jest zobowiązany do zachowania tajemnicy statystycznej, co gwarantuje Ustawa o statystyce publicznej z dnia 29 czerwca 1995 r. (t.j. Dz.U. z 2016, poz. 1068), a dane zbierane i gromadzone przez statystykę publiczną podlegają szczególnej ochronie o czym mówi art. 10 ustawy:


Dane jednostkowe identyfikowalne zebrane w badaniach statystycznych podlegają bezwzględnej ochronie. Dane te mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych; udostępnianie lub wykorzystywanie tych danych dla innych niż podane w ustawie celów jest zabronione (tajemnica statystyczna).


We wszystkich badaniach prowadzonych przez GUS obowiązuje bezwzględnie przestrzegana zasada prawnego zapewnienia tajemnicy statystycznej. Oznacza to, że zebrane w trakcie badań informacje o gospodarstwie domowym i jego członkach nie mogą być i nie będą wykorzystywane do innych celów niż statystyczne. W pełni zagwarantowana jest więc poufność informacji.

Ankieterzy statystyczni, podobnie jak wszyscy pracownicy statystyki publicznej, zobowiązani są przyrzeczeniem do zachowania tajemnicy statystycznej.

Do danych jednostkowych uzyskanych od respondenta mają dostęp jedynie pracownicy statystyki publicznej, wyłącznie w celu dokonania zestawień, opracowań i analiz. Udostępnianie danych odbiorcom i publikowanie ich możliwe jest dopiero po zagregowaniu danych jednostkowych, czyli pogrupowaniu ich według określonych kategorii, np.: według grup społeczno-zawodowych (emeryci, pracujący) lub danego przekroju terytorialnego (powiaty, województwa) i usunięciu cech identyfikacyjnych.


7. Gdzie można znaleźć wyniki badań?

Wyniki badań realizowanych w gospodarstwach domowych wykorzystywane są we wszelkiego rodzaju publikacjach wydawanych przez Główny Urząd Statystyczny oraz urzędy statystyczne w poszczególnych województwach - począwszy od tak podstawowych jak roczniki statystyczne Polski i województw, kończąc na publikacjach tematycznych.

Pełny wykaz tytułów publikacji dostępnych dla odbiorców indywidualnych (z których część jest udostępniona do pobrania przez Internet) dostępny jest na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego: www.stat.gov.pl w zakładce PUBLIKACJE.

W każdym z urzędów statystycznych znajduje się Informatorium – miejsce, w którym można zapoznać się z interesującymi danymi statystycznymi. W Informatorium pracują osoby, które chętnie udzielą wszelkich informacji, pomogą w wyszukaniu potrzebnych wiadomości. Czas pracy Informatorium pokrywa się z czasem pracy urzędu statystycznego.




Opracowano w oparciu o materiał przygotowany przez Ośrodek Warunków Życia i Badań Ankietowych/ US Łódź