Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2018

1.01 Stan i ochrona środowiska

1. Symbol
1.01.05
2. Temat badania
Zasoby, wykorzystanie, zanieczyszczenie i ochrona wód
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Główny Inspektor Ochrony Środowiska; Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej; Minister właściwy do spraw środowiska

5. Cel badania

Celem badania jest dostarczenie informacji umożliwiających ocenę i analizę stanu zanieczyszczenia, zagrożenia i wykorzystania wód powierzchniowych, w tym wód Morza Bałtyckiego oraz podziemnych; charakterystyka gospodarki wodno-ściekowej; uzyskanie informacji na temat rozwoju, poniesionych kosztów i źródeł finansowania obiektów małej retencji wodnej; uzyskanie informacji na temat działalności badawczej i kontrolnej w zakresie zanieczyszczenia wód, a także działalności kontrolnej w zakresie higieny komunalnej.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2018 r. poz. 799, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268, z późn. zm.),
  • rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2502).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275, z późn. zm.).
Strategie i programy, na potrzeby których dostarczane są dane:

  • Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko,
  • Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko,
  • Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie.
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:

  • stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
  • Sejm, Senat,
  • organizacje międzynarodowe,
  • indywidualni odbiorcy zagraniczni,
  • placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci),
  • administracja rządowa.

6. Zakres podmiotowy

Podmioty gospodarki narodowej prowadzące działalność gospodarczą, w tym fermy przemysłowego chowu zwierząt, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności dobrane na podstawie kryterium uciążliwości ekologicznej – wnoszące opłaty (oraz zwolnione z opłat) za pobór z ujęć własnych rocznie 5 000 m3 i więcej wody podziemnej albo 20 000 m3 i więcej wody powierzchniowej lub za odprowadzenie rocznie 20 000 m3 i więcej ścieków, z wyjątkiem: zakładów (przedsiębiorstw) wodociągowych i kanalizacyjnych, podmiotów zużywających wyłącznie wodę zakupioną od wodociągów komunalnych i jednocześnie odprowadzających ścieki wyłącznie do sieci kanalizacyjnej, gospodarstw rolnych (z wyłączeniem ferm przemysłowego chowu zwierząt) zużywających wodę wyłącznie na potrzeby produkcji zwierzęcej i roślinnej (w tym ogrodniczej i szklarniowej). Podmioty gospodarki narodowej prowadzące gospodarkę wodną na nawadnianych użytkach rolnych i leśnych o powierzchni 20 ha i więcej oraz w stawach rybnych o powierzchni 10 ha i więcej – dobór oparty na kryterium powierzchniowym; dobór ustalony na podstawie uzgodnionych z: marszałkiem województwa wykazów podmiotów wnoszących opłaty (lub zwolnionych z opłat) za wody wykorzystane, odprowadzone z obiektów chowu lub hodowli ryb albo innych organizmów wodnych oraz wykazów podmiotów pobierających wodę (z różnych źródeł) - na podstawie danych o opłatach za korzystanie ze środowiska, na podstawie wykazów z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa użytkowników gruntów pod obiektem stawowym o powierzchni 10 ha i więcej. Podmioty gospodarki narodowej prowadzące działalność gospodarczą nadzorujące eksploatację: oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich pracujących na sieci kanalizacyjnej – prowadzące działalność wodociągowo-kanalizacyjną, które oczyszczają ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, niezależnie od formy własności oczyszczalni, jak i sieci kanalizacyjnej, na której pracuje oczyszczalnia, oczyszczalni przemysłowych dodatkowo oczyszczających ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, niezależnie od formy własności oczyszczalni, jak i sieci kanalizacyjnej, na której pracuje oczyszczalnia, ustalone na podstawie uzgodnionych z marszałkiem województwa wykazów podmiotów wnoszących opłaty (oraz zwolnione z opłat) za wprowadzanie ścieków komunalnych do wód lub do ziemi. Wody powierzchniowe i podziemne, podmioty gospodarki narodowej posiadające obowiązek sprawozdawczy w zakresie obiektów małej retencji,

Podmioty gospodarki narodowej mające obowiązek sprawozdawczy w zakresie obiektów malej retencji wodnej.

.

7. Zakres przedmiotowy

Gospodarowanie wodą. Infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna. Monitoring jakości wody. Monitoring wód podziemnych. Monitoring wód powierzchniowych. Nawadnianie użytków rolnych i leśnych. Oczyszczalnie ścieków. Opady atmosferyczne. Osady. Stawy rybne. Obiekty małej retencji wodnej. Ścieki. Wody powierzchniowe. Zamknięte obiegi wody. Zaopatrzenie w wodę. Zasoby wód podziemnych.

8. Źródła danych

9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych

Zasoby ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych, w przekrojach: kraj, województwo; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; regiony hydrograficzn.
Źródła poboru i cele zużycia wody w gospodarce narodowej i na potrzeby ludności, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat, aglomeracje miejskie; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; region hydrograficzn.
Pobór morskich wód wewnętrznych, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powia.
Zamknięte obiegi wody w zakładach, w przekrojach: kraj, województw.
Ilość i sposób zagospodarowania wód zasolonych oraz ładunki soli w nich zawarte, w przekrojach: kraj, województw.
Nawadniane grunty i napełniane stawy rybne (powierzchnia i zużycie wody), w przekrojach: kraj, region, województw.
Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzone do wód, kanalizacji i do ziemi, metody ich oczyszczania oraz ładunki zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny, fosfor ogólny, metale ciężkie) w ściekach wytwarzanych i odprowadzanych w ciągu roku, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina, aglomeracja miejska; PKD (dotyczy ścieków przemysłowych.
Ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe odprowadzone do wód i kanalizacji, w przekrojach: kraj, województw.
Ilość, przepustowość i rodzaje oczyszczalni i podczyszczalni ścieków przemysłowych, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmin.
Ilość, wielkość (przepustowość i równoważna liczba mieszkańców – RLM) i rodzaje oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich, pracujących na sieci kanalizacyjnej, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejsk.
Zanieczyszczenie i tendencje zmian długookresowych, zachodzących w środowisku wodnym i w biocenozach polskich obszarów morskich. Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do Morza Bałtyckiego rzekami (substancje organiczne i biogenne, metale ciężkie), w przekrojach: rzeki, rodzaje zanieczyszcze.
Stopień zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior metalami ciężkimi, związkami organicznymi (wielopierścieniowe węglowodory organiczne, polichlorowane bifenyle, pestycydy chloroorganiczne), w przekrojach: rzeki; jezior.
Ocena stanu jednolitych części wód rzek i jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych oraz stanu jednolitych części wód podziemnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przekrojach: dorzecza; klasyfikacja stanu ekologicznego; klasyfikacja potencjału ekologicznego; ocena stanu chemicznego; ogólna ocena stan.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich oraz oczyszczalni ścieków przemysłowych, pracujących na sieci kanalizacyjnej, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejsk.
Jakość wody dostarczanej ludności do spożycia, w przekrojach: wodociągi o wydajności; dorzecz.
Rodzaje obiektów małej retencji wodnej, ich liczba, poniesione koszty i źródła finansowania oraz pojemność retencyjna, w przekrojach: kraj, województw.

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych

Publikacje GUS
  • Ochrona środowiska 2019 (November 2019),
  • Mały Rocznik Statystyczny Polski 2019 (July 2019),
  • Rocznik Statystyczny Województw 2019 (December 2019),
  • Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019 (December 2019),
  • Rocznik Statystyczny Przemysłu 2019 (December 2019),
  • Infrastruktura komunalna w 2018 r. (October 2019),
  • Polska w liczbach 2019 (May 2019).
Internetowe bazy danych
  • Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle (July 2019),
  • Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Komunalne oczyszczalnie ścieków (July 2019),
  • Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Zużycie wody i oczyszczalnie ścieków (July 2019),
  • Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych (October 2019),
  • Strateg - System Monitorowania Rozwoju - Środowisko (October 2019),
  • Bazy Eurostatu i innych organizacji międzynarodowych - Baza Eurostratu - Environment and Energy - Water (December 2020).