Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2024

1.01 Stan i ochrona środowiska

1. Symbol
1.01.07
2. Temat badania
Ochrona przyrody, krajobrazu i różnorodności biologicznej
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Minister właściwy do spraw środowiska; Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska; Główny Inspektor Ochrony Środowiska

5. Cel badania

Celem badania jest dostarczenie informacji dotyczących form ochrony przyrody, terenów zieleni, żywych zasobów przyrody (flory i fauny), międzynarodowego handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem oraz o organizmach genetycznie zmodyfikowanych.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1073),
  • ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2022 r. poz. 546),
  • ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2022 r. poz. 840),
  • rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2012 r. w sprawie centralnego rejestru form ochrony przyrody (Dz. U. poz. 1080),
  • rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2021 r. poz. 56),
  • rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713),
  • rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. poz. 533).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:

  • konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzona w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. (Dz. U. z 1991 r. poz. 112, z późn. zm.),
  • dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.),
  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7, z późn. zm.).
Strategie i programy, na potrzeby których dostarczane są dane:

  • Polityka ekologiczna państwa 2030 – strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej,
  • Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030.
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:

  • organizacje międzynarodowe,
  • odbiorcy indywidualni,
  • Sejm, Senat,
  • stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
  • administracja rządowa,
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
  • placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci).

6. Zakres podmiotowy

Zasoby przyrody, formy ochrony przyrody i ochrona różnorodności biologicznej.

7. Zakres przedmiotowy

Formy ochrony przyrody. Tereny zieleni. Rodzinne ogrody działkowe. Stan pszczelarstwa. Konwencja CITES. Organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO). Zwierzęta chronione. Ogrody botaniczne. Ogrody zoologiczne. Monitoring przyrody. Parki i ogrody historyczne.

8. Źródła danych

9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych

Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków narodowych, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, parki narodowe – imiennie, kategoria użytkowania gruntów, kategoria ochronności.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów rezerwatów przyrody, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, rodzaje rezerwatów przyrody, kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów parków krajobrazowych, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, parki krajobrazowe – imiennie, kategoria użytkowania gruntów.
Stan ilościowy i powierzchni gruntów obszarów chronionego krajobrazu, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, obszary chronionego krajobrazu – imiennie, kategoria użytkowania gruntów.
Stan powierzchni obszarów Natura 2000, w przekrojach: kraj, województwa, obszary specjalnej ochrony ptaków (SOO) – imiennie, specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) – imiennie.
Stan ilościowy i powierzchni stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy.
Stan ilościowy pomników przyrody, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, rodzaje pomników przyrody.
Stan ilościowy i powierzchni terenów zieleni w miastach i wsiach, w przekrojach: kraj, NUTS 1, województwa, NUTS 2, NUTS 3, powiaty, gminy, rodzaje terenów zieleni.
Stan ilościowy i powierzchni ogrodów botanicznych i zoologicznych, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych, w przekrojach: kraj, województwa.
Stan ilościowy importowanych i eksportowanych określonych w CITES gatunków roślin i zwierząt, w przekrojach: grupy systematyczne lub rodziny określone w CITES, kraj.
Stan ilościowy organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) eksperymentalnie uwolnionych do środowiska oraz w zamkniętym użyciu, w przekrojach: organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) – imiennie, kraj, województwa.
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych krajobrazu rolniczego i pospolitych ptaków leśnych, w przekrojach: kraj, wskaźnik liczebności pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego (FBI – Farmland Bird Index), wskaźnik liczebności pospolitych ptaków leśnych (Forest Bird Index).
Stan pszczelarstwa, w przekrojach: kraj, przynależność pszczelarzy i rodzin pszczelich – zrzeszony(-na), niezrzeszony(-na), wielkość pasieki.
Stan ochrony gatunkowej zwierząt (w tym wydane pozwolenia na ich redukcję oraz szkody przez nie wyrządzone), w przekrojach: zwierzęta objęte ochroną – imiennie, kraj, województwa.
Stan różnorodności biologicznej, w przekrojach: kraj, wybrane grupy systematyczne roślin i zwierząt.
Stan ilościowy obszarów Ramsar i rezerwatów biosfery w Polsce, w przekrojach: kraj, obszary Ramsar – imiennie, rezerwaty biosfery – imiennie.

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych

Publikacje GUS
  • „Ochrona środowiska 2025” (listopad 2025),
  • „Turystyka w 2024 r.” (czerwiec 2025),
  • „Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2025” (grudzień 2025),
  • „Mały Rocznik Statystyczny Polski 2025” (lipiec 2025),
  • „Regiony Polski 2025” (sierpień 2025),
  • „Polska w liczbach 2025” (maj 2025),
  • „Rocznik Statystyczny Leśnictwa 2025” (grudzień 2025),
  • „Rocznik Statystyczny Województw 2025” (grudzień 2025),
  • „Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2025” (grudzień 2025).
Informacje sygnalne
  • „Ochrona środowiska w 2024 r.” (czerwiec 2025).
Internetowe bazy danych
  • Bazy Eurostatu i innych organizacji międzynarodowych – Baza Eurostatu – Ochrona środowiska – Bioróżnorodność (grudzień 2025),
  • Bank Danych Lokalnych – Stan i ochrona środowiska – Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej (październik 2025),
  • Strateg – System Monitorowania Rozwoju – Środowisko (październik 2025),
  • Dziedzinowa Baza Wiedzy – Środowisko – Stan i ochrona środowiska – Ochrona przyrody (wrzesień 2025).