Część I. Informacje o badaniach zgodnie z PBSSP na rok 2020
1.01 Stan i ochrona środowiska
1. Symbol
1.01.05
2. Temat badania
Zasoby, wykorzystanie, zanieczyszczenie i ochrona wód
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego; Główny Inspektor Ochrony Środowiska; Minister właściwy do spraw środowiska; Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej
5. Cel badania
Celem badania jest dostarczenie informacji umożliwiających ocenę i analizę stanu zanieczyszczenia, zagrożenia i wykorzystania wód powierzchniowych, w tym wód Morza Bałtyckiego oraz podziemnych; charakterystyka gospodarki wodno-ściekowej; uzyskanie informacji na temat rozwoju poniesionych kosztów i źródeł finansowania obiektów małej retencji wodnej, uzyskanie informacji na temat działalności badawczej i kontrolnej w zakresie zanieczyszczenia wód, a także działalności kontrolnej w zakresie higieny komunalnej.
Akty prawa krajowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219, z późn. zm.),
- ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2020 r. poz. 310, z późn. zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2502, z późn. zm.).
Akty prawa międzynarodowego, z których wynika obowiązek realizacji badania:
- dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275, z późn. zm.).
Strategie i programy, na potrzeby których dostarczane są dane:
- Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko,
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko,
- Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie.
Użytkownicy, których potrzeby uwzględnia badanie:
- stowarzyszenia, organizacje, fundacje,
- Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne,
- Sejm, Senat,
- administracja rządowa,
- organizacje międzynarodowe,
- odbiorcy indywidualni,
- placówki naukowe/badawcze, uczelnie (nauczyciele akademiccy i studenci).
6. Zakres podmiotowy
Wody powierzchniowe i podziemne. Podmioty korzystające ze środowiska, pobierające z ujęć własnych rocznie 5000 m3 i więcej wody podziemnej albo 20000 m3 i więcej wody powierzchniowej lub odprowadzające rocznie 20000 m3 i więcej ścieków, z wyjątkiem: przedsiębiorstw wodociągowych i kanalizacyjnych, podmiotów zużywających wyłącznie wodę zakupioną od wodociągów komunalnych i jednocześnie odprowadzających ścieki wyłącznie do sieci kanalizacyjnej oraz gospodarstw rolnych (z wyłączeniem ferm przemysłowego chowu zwierząt) zużywających wodę wyłącznie na potrzeby produkcji zwierzęcej i roślinnej (w tym ogrodniczej i szklarniowej). Podmioty korzystające ze środowiska pobierające wodę podziemną i powierzchniową do napełniania i uzupełniania stawów rybnych o powierzchni 10 ha i więcej. Podmioty nadzorujące eksploatację oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich pracujących na sieci kanalizacyjnej, które oczyszczają ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, nadzorujące eksploatację oczyszczalni przemysłowych dodatkowo oczyszczających ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną. Podmioty gospodarki narodowej, posiadające obowiązek sprawozdawczy w zakresie obiektów małej retencji wodnej. Nieczystości ciekłe. Stacje zlewne. Zbiorniki bezodpływowe. Przydomowe oczyszczalnie ścieków. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna.
7. Zakres przedmiotowy
Gospodarowanie wodą. Zasoby wód podziemnych. Zaopatrzenie w wodę. Zamknięte obiegi wody. Wody powierzchniowe. Ścieki. Stawy rybne. Osady. Opady atmosferyczne. Oczyszczalnie ścieków. Obiekty małej retencji wodnej. Monitoring wód podziemnych. Monitoring wód powierzchniowych. Monitoring jakości wody. Infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna. Nieczystości ciekłe.
8. Źródła danych
- Zestawy danych Głównego Urzędu Statystycznego (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- M-06 - wodociągi i kanalizacja,
- OS-3 - sprawozdanie o gospodarowaniu wodą, ściekach i ładunkach zanieczyszczeń,
- OS-4 - sprawozdanie o napełnianiu stawów rybnych,
- OS-5 - sprawozdanie z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich,
- załącznik do sprawozdania SG-01 - statystyka gminy: gospodarka mieszkaniowa i komunalna,
- ZOŚ-4 - zestawienie tabelaryczne monitoring zasobów eksploatacyjnych wód podziemnych, zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek,
- ZOŚ-5 - zestawienia tabelaryczne o zasobach wód powierzchniowych,
- ZOŚ-6 - zestawienia tabelaryczne w zakresie jakości osadów dennych rzek i jezior, w tym zawartość metali ciężkich i związków organicznych,
- Zestawy danych Ministerstwa Infrastruktury (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
- Zestawy danych z systemów informacyjnych zakładów eksploatujących złoża/użytkowników złóż (opisane w cz. II. Informacje o przekazywanych danych):
9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych
Zasoby ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych, w przekrojach: kraj, województwo; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; regiony hydrograficzne.
Źródła poboru i cele zużycia wody w gospodarce narodowej i na potrzeby ludności, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat, aglomeracje miejskie; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; region hydrograficzny.
Pobór morskich wód wewnętrznych, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat.
Zamknięte obiegi wody w zakładach, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość i sposób zagospodarowania wód zasolonych oraz ładunki soli w nich zawarte, w przekrojach: kraj, województwo.
Napełniane stawy rybne (powierzchnia i zużycie wody), w przekrojach: kraj, region, województwo.
Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzone do wód, kanalizacji i do ziemi, metody ich oczyszczania oraz ładunki zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny, fosfor ogólny, metale ciężkie) w ściekach wytwarzanych i odprowadzanych w ciągu roku, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina, aglomeracja miejska; PKD (dotyczy ścieków przemysłowych).
Ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe odprowadzone do wód i kanalizacji, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość, przepustowość i rodzaje oczyszczalni i podczyszczalni ścieków przemysłowych, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina.
Ilość, wielkość (przepustowość i równoważna liczba mieszkańców – RLM) i rodzaje oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich, pracujących na sieci kanalizacyjnej, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Kanalizacja - ilość ścieków bytowych odprowadzonych siecią, ścieki nieoczyszczone, w przekrojach: gminy.
Wodociągi - woda pobrana z ujęć (w tym z ujęć powierzchniowych), woda dostarczona gospodarstwom domowym, w przekrojach: gminy.
Rodzaje obiektów małej retencji wodnej, ich liczba, poniesione koszty i źródła finansowania oraz pojemność retencyjna, w przekrojach: kraj, województwa.
Zanieczyszczenie i tendencje zmian długookresowych, zachodzących w środowisku wodnym i w biocenozach polskich obszarów morskich. Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do Morza Bałtyckiego rzekami (substancje organiczne i biogenne, metale ciężkie), w przekrojach: rzeki, rodzaje zanieczyszczeń.
Stopień zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior metalami ciężkimi, związkami organicznymi (wielopierścieniowe węglowodory organiczne, polichlorowane bifenyle, pestycydy chloroorganiczne), w przekrojach: rzeki; jeziora.
Ocena stanu jednolitych części wód rzek i jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych oraz stanu jednolitych części wód podziemnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przekrojach: dorzecza; klasyfikacja stanu ekologicznego; klasyfikacja potencjału ekologicznego; ocena stanu chemicznego; ogólna ocena stanu.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich oraz oczyszczalni ścieków przemysłowych, pracujących na sieci kanalizacyjnej, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Jakość wody dostarczanej ludności do spożycia, w przekrojach: wodociągi o wydajności; dorzecza.
Nieczystości ciekłe odebrane oraz nieczystości ciekłe przekazane do stacji zlewnej, w przekrojach: źródła pochodzenia nieczystości ciekłych; kraj; makroregiony; województwa; podregiony; powiaty; gminy.
Liczba zbiorników bezodpływowych, stacji zlewnych i oczyszczalni przydomowych, w przekrojach: kraj, makroregiony, województwa, podregiony, powiaty, gminy.
Źródła poboru i cele zużycia wody w gospodarce narodowej i na potrzeby ludności, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat, aglomeracje miejskie; Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej; region hydrograficzny.
Pobór morskich wód wewnętrznych, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat.
Zamknięte obiegi wody w zakładach, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość i sposób zagospodarowania wód zasolonych oraz ładunki soli w nich zawarte, w przekrojach: kraj, województwo.
Napełniane stawy rybne (powierzchnia i zużycie wody), w przekrojach: kraj, region, województwo.
Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzone do wód, kanalizacji i do ziemi, metody ich oczyszczania oraz ładunki zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny, fosfor ogólny, metale ciężkie) w ściekach wytwarzanych i odprowadzanych w ciągu roku, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina, aglomeracja miejska; PKD (dotyczy ścieków przemysłowych).
Ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe odprowadzone do wód i kanalizacji, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość, przepustowość i rodzaje oczyszczalni i podczyszczalni ścieków przemysłowych, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina.
Ilość, wielkość (przepustowość i równoważna liczba mieszkańców – RLM) i rodzaje oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich, pracujących na sieci kanalizacyjnej, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Kanalizacja - ilość ścieków bytowych odprowadzonych siecią, ścieki nieoczyszczone, w przekrojach: gminy.
Wodociągi - woda pobrana z ujęć (w tym z ujęć powierzchniowych), woda dostarczona gospodarstwom domowym, w przekrojach: gminy.
Rodzaje obiektów małej retencji wodnej, ich liczba, poniesione koszty i źródła finansowania oraz pojemność retencyjna, w przekrojach: kraj, województwa.
Zanieczyszczenie i tendencje zmian długookresowych, zachodzących w środowisku wodnym i w biocenozach polskich obszarów morskich. Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do Morza Bałtyckiego rzekami (substancje organiczne i biogenne, metale ciężkie), w przekrojach: rzeki, rodzaje zanieczyszczeń.
Stopień zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior metalami ciężkimi, związkami organicznymi (wielopierścieniowe węglowodory organiczne, polichlorowane bifenyle, pestycydy chloroorganiczne), w przekrojach: rzeki; jeziora.
Ocena stanu jednolitych części wód rzek i jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych oraz stanu jednolitych części wód podziemnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przekrojach: dorzecza; klasyfikacja stanu ekologicznego; klasyfikacja potencjału ekologicznego; ocena stanu chemicznego; ogólna ocena stanu.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich oraz oczyszczalni ścieków przemysłowych, pracujących na sieci kanalizacyjnej, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Jakość wody dostarczanej ludności do spożycia, w przekrojach: wodociągi o wydajności; dorzecza.
Nieczystości ciekłe odebrane oraz nieczystości ciekłe przekazane do stacji zlewnej, w przekrojach: źródła pochodzenia nieczystości ciekłych; kraj; makroregiony; województwa; podregiony; powiaty; gminy.
Liczba zbiorników bezodpływowych, stacji zlewnych i oczyszczalni przydomowych, w przekrojach: kraj, makroregiony, województwa, podregiony, powiaty, gminy.
10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych
Publikacje GUS
- Ochrona środowiska 2021 (Listopad 2021),
- Rocznik Statystyczny Przemysłu 2021 (Grudzień 2021),
- Mały Rocznik Statystyczny Polski 2021 (Lipiec 2021),
- Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2021 (Grudzień 2021),
- Polska w liczbach 2021 (Maj 2021),
- Gospodarka mieszkaniowa i infrastruktura komunalna w 2020 (Listopad 2021),
- Rocznik Statystyczny Województw 2021 (Grudzień 2021).
- Ochrona środowiska w 2020 r. (Czerwiec 2021).
- Strateg - System Monitorowania Rozwoju - Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa (Listopad 2021),
- Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle (Lipiec 2021),
- Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Komunalne oczyszczalnie ścieków (Lipiec 2021),
- Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Zużycie wody i oczyszczalnie ścieków (Lipiec 2021),
- Bank Danych Lokalnych - Stan i ochrona środowiska - Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych (Październik 2021),
- Strateg - System Monitorowania Rozwoju - Środowisko (Październik 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Infrastruktura Komunalna i Mieszkaniowa - Wodociąg (Listopad 2021),
- Dziedzinowa Baza Wiedzy - DBW Infrastruktura Komunalna i Mieszkaniowa - Kanalizacja (Listopad 2021).